Wednesday, October 3, 2012

Дурсамжинд чи байна

Өнгөрсөн мөчүүдэд дэндүү сайхнаар чи тодоос тод гэрэлтэж байна. Сайхан гэж тодотгох дурсамж бүхэнд чи л надтай хамт байна. Гэхдээ ирээдүйгээ би төсөөллөө. Гэтэл чи тэнд огт харагдсангүй. Зүгээр л нэг дурсамж болчихож. Яагаад тэр вэ. Дэндүү их хайрлах нь хайрыг улам харанхуй болгодог бололтой. Чамтай төсөөлдөг байсан тэр л ирээдүй зөвхөн дурсамжин дахь мөрөөдөл минь байж. 

Monday, September 3, 2012

9 сарын нэгний дурдатгал

Ухаан суусан цагаасаа л намрыг тэсэн ядан хүлээж, 9 сарын нэгэнд сургууль руугаа яардаг байсан сан. Гэтэл энэ жил өмнөх 14 жилийн минь догдлолтой, хүлээлттэй ирдэг байсан 9 сарын нэгнээс огт өөр, ямарч сэтгэл хөдлөл, хүлээлт, шинэ зүйлгүй энгийн л нэгэн ажлын өдөр болон угтаж байна. Урьд нь энэ өдөр бүх зүйл цоо шинэ, өөрийгөө томорч байгааг мэдэрсэн, найзуудаа хараад санасан баярласан сэтгэл хөөрлөөр дүүрэн байдаг байсан он жилүүд ард минь үлджээ. 
Өглөө хичээлийн шинэ жилийн нээлтэндээ оролцохоор яаран гүйлдэх оюутан, сурагчдад нууцхан атаархана. Өнгөрсөн жил л би ингээд догдлон гүйж байсан сан гээд он цагийг ухрааж бодсоор тэртээх 14 жилийн өмнөх 9 сарын нэгэнд оччихлоо. 

Wednesday, June 20, 2012

***



Мэдэхгүй ээ, надад чи юу ч юм хэлэхийг хүссэн
Би ойлгоогүй.
"Миний баатар уйлж байна..." гэж тэр дуулж байна

Эргэн тойрон хүмүүс
Чиний хэлсэн үг бүгдийг бүдгэрүүлчихлээ
Эргээд хавар болно, одоохондоо
Нэг ч навчисгүй залуучуудын гудамж, модод
Нэг л хүйтэн болчихлоо.
"Миний баатар уйлж байна..." гэж тэр дуулж байна.

Чамтай учирсан газар өөрөөсөө би хагацсан
Чи мэдээгүй.
Чагнаач, түүний уйлахдаа юу гэж дуулахыг нь...
Миний бүрхэг өдөр
Чиний хэлсэн үг бүгдийг үүл шиг бүрхээд
Мэдээж бүгдийг мартана
Бидний анхны дурсамж, энэ гудамж нүцгэрчээ
"Би явна..." гэж чи хэлсэн
"Миний баатар уйлж байна..." гэж тэр дуулж байна

Б.Батзаяа

Monday, June 18, 2012

Үзэл бодол

Сүүлийн үед манай Монгол дэндүү олон хэлдэг хэрнээ хийдэггүй, дэмий ухаантнаар дүүрчихсэн юм шиг санагддаг боллоо. Facebook, Social-аар дүүрэн нэг л их юмыг өөрөөр харж, бусдыг уриалсан хүмүүс... Тэд нарыг буруу байна гэхгүй ээ учир нь тэд ядаж л мэдсээр байж дуугүй хараад суудаг, эсвэл мэдэхийг ч хүсэхгүй, байгаадаа дасан зохицож амьдарч байгаа олонхиос жоохон ч гэсэн илүү болохоор. Тэдний хэлж, уриалж байгаа нь зөв ч гэсэн ядаж өөрсдөө тэр үгнийхээ эзэн нь болдог бол баярлахсан. За тэгээд тэр олон уриалагч, эх оронч хүмүүсийн үгийг харж, сонсоод надад нэг ийм бодол төрлөө.
"Хэл хил мал гуравтайгаа байхад хэн баян Монгол баян, хэл хил мал гуравгүй хэн эмгэнэлтэй Монгол эмгэнэлтэй..." гэж З.Дорж яруу найрагч шүлэглэсэн байдагчлан энэ бүгдээ бага багаар алдаж байгаа эмгэнэлт хувь тавиланд харамсдаггүй Монгол залуу хүн байхгүй мэт харагдавч, тэдний үйлдэл бүхэн үгнийхээ эсрэг.

Tuesday, May 22, 2012

Монгол туйлшрал

Оюутан болоод нөхөрлөсөн цөөхөн хэдэн найзуудын маань нэг, хөгжилтэй, ухаантай, энгийн, өөрийнхөөрөө, өөрийн гэсэн үзэл бодлоороо үргэлж бусдаас ялгарч, ярилцах бүрт нэгийг бодогдуулдаг гээд тоочоод байвал сайн тал ихтэй, үзэл бодлыг нь өөрийн эрхгүй хүндлэхэд хүргэдэг нэг найзын маань бичсэн энэ нийтлэл надад ихийг бодогдууллаа. Монгол улсын ирээдүй болсон залуус бид өнөөдөр яг хаана байна? Хаашаа явах ёстой вэ? гэдэг талаар энэхүү нийтлэлийг уншаад нэгийг бодно гэдэгт итгэлтэй байна.
"Сошиал ертөнц, хурал зөвлөгөөн, илтгэл, сонин сэтгүүл гээд мэдээллийн бүхий л эх сурвалжууд дээрх “Монгол хүн, Монгол цус, Хөх толбо, Агуу баялаг, Монгол хүний чадвар” гэх цаасан малгай өмсгөсөн элийрлээс залхаж гүйцлээ. 2006 оныг хүртэл би Монголынхоо түүхээр бахархдаг байлаа. Гэхдээ зөвхөн байлдан дагууллын түүхээр, дайрч эзэлж, алж хядаж, нутаг орноо өргөсгөсөн тэрхүү дайны түүхээр.... Нэгэн Монголоор тун дажгүй ярьдаг франц нөхөртэй ярилцах хүртэлх, Блүүмбергийг сонирхох хүртэлх, Тоёотагийн түүхтэй танилцах хүртэлх, Фордын номыг унших хүртэлх,  Нобелийн шагналтнуудыг судлах хүртэлх, Сингапур, Япон, Солонгосын бүтээн байгуулалт, хөгжлийн талаар мэдээлэл авах хүртэлх миний бодол зөвхөн “БАЙЛДАН ДАГУУЛАЛ” гэсэн түүхээр л бахархаж байжээ. Бид юу чаддаг юм , чаддаг байсан юм , чадах юм???????????.

Saturday, April 14, 2012

What's mean Zolzaya???

Саяхан хичээл дээр өөрийн нэрний учир утгыг тайлбарласан эсээ бичүүлвээ. Миний нэр дэндүү энгийн болохоор яг юу гэж тайлбарлахаа мэдэхгүй их л бодож байж нэг иймэрхүү юм бичлээ.
Дуудах нэрийг ээж аав өгдөг, дуурсах алдарыг өөрөө олдог гэсэн эртний сайхан үгээр энэхүү эсээгээ эхэлье гэж бодлоо. Эцэг эхээс хайрласан нэр бүхэн цаанаа учир утга, бэлгэдлийг агуулж байдаг. Миний нэрний хувьд аавын минь хайрласан энгийн боловч маш сайхан утга учрыг бэлгэдэн өгсөн, түүнтэйгээ адил их түүхтэй нэр байгаа юм.
Айлын хоёрдохь хүүхэд учраас ах эгчийнхээ нэртэй ойролцоо нэртэй болох гэсэн хамаатнуудын дунд тогтсон бичигдээгүй хуулийн дагуу эгч бид хоёр утгын хувьд нэг их ялгараад байх юмгүй Аззаяа, Золзаяа гэсэн ижил нэртэй боловч Золзаяа гэдэг нэрийг авсан түүх минь их сонин.

Wednesday, February 8, 2012

Миний хамгийн хайртай хүн бол...

Хэд хоногийн өмнө их муухай зүүд зүүдэлсэн. Яагаад ч юм аавыгаа гомдоогоод итгэлийг нь алдчихлаа гэж... Өглөө сэрээд нэг л эвгүй санагдаад утсаар ярина даа гэж бодож байгаад хичээл сургууль гээд залгаж амжаагүй байтал орой нь аав залгаад яагаад ч юм гэнэт " Аавынх нь охиндоо итгэх итгэл голын урсгалтай яг адилхан. Харин миний охин тэр урсгалыг хэзээ ч битгий тасалдуулаарай" гэж хэлдэг байгаа. Энэ үг надад хэтэрхий том үүрэг хариуцлагыг авчрах шиг л санагдсан. Миний хувьд хамгийн эрхэм хүн маань ямар ч үед миний талд зогсож, юугаар ч дутаалгүй, хайрлаж өсгөсөн аав минь болохоор аавынхаа ачийг хариулахыг хамгийн ихээр хүсдэг.  Багаасаа ааваасаа алхам ч холдолгүй, хаана л явна хамт явж байдаг аавын охин байсан болохоор ч тэр юм уу аавынхаа хайрыг зөндөө мэдэрсэн би их азтай охин. Одоо болтол аавдаа тэр жаахан охин хэвээрээ харагддаг эрх охин :D

Tuesday, January 31, 2012

* * *

Чи намайг гэвэл би чинийх л байна
Чи намайг хаявал би хэнийх ч байж чадна.
Бардам залуу минь
Чихэнд сонсголонтой гуравхан үгэнд чинь
Бие сэтгэлээ зориулна гэвэл эндүүрэл шүү
Чи бид хоёрын харьцааг цаг хугацаа харуулна.
Урсан өнгөрөх хором бүхэнд
Өөрийн чинь үнэнг танинаа би.

Wednesday, January 18, 2012

Сакура цагаан эсвэл...

Би дээр үед нэг найзтайгаа Сакура цагаан, ягаан гэж маргалдаад санасандаа бариад хайнцаад дуусаж байлаа. Намайг арван жилд байхад гэрээс сургууль орох замын хажууд ганцхан ширхэг мод бусдаасаа хамаагүй содон байдаг байсан. Тэр нь өнөөх япон солонгосын бахархал болсон Сакура цэцэг дэлгэрдэг интоорын мод нь байлаа. Яаж яваад хаа байсан Монголд тэр тусмаа замын хажууд сондгойрон ургасныг мэдэхгүй ч хавар хамгийн эрт цэцэглэж цав цагаан болтлоо битүү цэцэг болоод л тун удахгүй нүцгэн саарал мод болчихдог байж билээ. Тэгээд л би Сакура гэж цагаан цэцэг байдаг юм байна гэж боддог болоод ч тэр үү телевиз сонин сэтгүүлээс Сакураг дандаа цагаан л гэж хардаг байсан юм билээ.

Tuesday, January 17, 2012

Бодол...

Урьд нь би амьдралыг дэндүү амархан, сайн сайхнаар төсөөлдөг байлаа. Ямар ч саад бэрхшээл, зовлон гуниггүй зөвхөн инээд хөөр, аз жаргалаар дүүрэн төсөөлөгддөг байсан амьдрал гэгч яг үнэндээ тийм биш бололтой. Ийм жаахан юм байж том том ярилаа гэх хүн байж магадгүй ч хүн нас ахих хэрээр амьдралыг улам мэдэрч, илүү хашир, эргэцүүлэн бодох нь их болдог гэж үнэн бололтой. Би яг өнөөдрийн байдлаасаа өнгөрсөн рүү эргэн харахад арай ч ийм их юмыг боддог байгаагүй зөвхөн өнөөдрөөрөө л амьдардаг байжээ. Одоо гэтэл яагаад ч юм санаа зовох зүйл нь хамаагүй их болоод, үүрэг хариуцлага нь нэмэгдээд байгаа нь дасаагүй болоод ч тэр үү нэг л таалагдахгүй байна. Хүмүүст итгэх итгэл минь ч багасаад зарим зүйлийн талаар боддог байсан бодол минь ч өөрчлөгдөөд нэг л биш ээ...

Friday, January 13, 2012

Хосууддаа

Би хэдхэн хоногийн өмнө намайг үргэлж ойлгож, дэмжиж байдаг эгчээсээ их гоё үг сонсоод миний нийтлэлийг уншдаг хүн бүрийг бас мэдээсэй гэсэн үүднээс оруулахаар шийдлээ. Хосууд яагаад муудалцдаг, яагаад салдаг вэ гэхээр хүн болгон бие биенийгээ ойлгохгүй, тохирохгүй болоод л гэж хариулдаг. Гэхдээ яг үнэндээ бие биенийгээ хангалттай хайрлаж чадаагүй болохоор л салдаг гэнэ.
Хосууд муудалцахаараа урьд нь түүнийгээ ямар ихээр хайрлаж байснаа мартаад зөвхөн түүний муу муухайг олж харан, хэзээ ч бүдгэрэхээргүй толбыг л үлдээдэг. Мэдээж маргаангүй амьдрал гэж байхгүй, үл ойлголцолгүй амьдрал нэг талаараа утгагүй байж болох ч хосууд минь аль болох бие биенийгээ ойлгож хайрлахыг хичээгээрэй.

Wednesday, January 11, 2012

2012

Шинэ он гарлаа... Хүмүүсийн ам дамжсан яриагаар дэлхий сөнөнө гээд байгаа ч Вангагийн зөгнөл дуусаагүй байхад арай ч сөнөчихгүй байх. Миний хувьд энэ жил яалтчгүй чухал жил. 2008 онд би амьдрал хэмээх хязгааргүй далайд аялах завиа сонгож байсан бол энэ жил сэлүүрээ аван аяллаа эхлүүлэх гэж байна. Оюутан хэмээх сайхан цаг минь дурсамж болон үлдэх мөч хаяанд ирвээ ингээд. Өмнө нь би өөрийгөө их азгүй үед төрсөн гэж боддог байлаа.
: